در مطالعه ی اخیر که در مجله Nutrients منتشر شده است، گروهی از محققین اثربخشی توت آرونیا ملانوکارپا تخمیر شده و تخمیر نشده (Black Chokeberry) را بر روی نشانگرهای گلایسمی در بیماران دیابت نوع 2 (T2DM) ارزیابی و مقایسه کردند.

زمینه

آرونیا ملانوکارپا، یک درختچه باغی است که توت های غنی از آنتوسیانین تولید می کند که با درمان های بالقوه برای دیابت 2 مرتبط است. مطالعات بالینی گذشته بر روی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که از آرونیا استفاده می‌کردند، نه تصادفی بودند و نه کور، و در حالی که برخی از نتایج نشان‌دهنده کاهش قابل‌توجه در کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم(LDL) و سطح گلوکز خون ناشتا بودند، برخی دیگر چنین نتایجی را ارائه نکردند. ظرفیت آنتی اکسیدانی توت آرونیا که به محتوای پلی فنول آن نسبت داده می شود، قابل توجه است. با وجود پتانسیل آنتی اکسیدانی بالای آن در شرایط آزمایشگاهی، ارتباط بالینی آرونیا در انسان نامشخص است. در حالی که ممکن است از طریق تنظیم آنزیمی، مانند مهارα-گلوکوزیداز و افزایش حساسیت به انسولین، به دیابت نوع 2کمک کند، جذب کم پلی فنل های آن مانع از اثربخشی آنها می شود، گفته می شود که این چالش به طور بالقوه می تواند با تخمیر و افزایش فراهمی زیستی آن برطرف شود. با توجه به یافته های اولیه و غیرقطعی حاصل از مطالعات غیر کور و غیرتصادفی و مزایای افزایش یافته بالقوه آرونیای تخمیری در دیابت، تحقیقات بیشتری برای تعیین قطعی اثرات درمانی آرونیا بر متابولیسم گلوکز و نشانگرهای مرتبط در بیماران دیابتی مورد نیاز است.

در مورد این مطالعه

این مطالعه یک کارآزمایی دقیق، سه‌سوکور و متقاطع سه‌گانه بود که از دسامبر 2020 تا آوریل 2022 در بخش غدد درون ریز و پزشکی داخلی، بیمارستان دانشگاه آرهوس در دانمارک انجام شد، هر مداخله به مدت هشت هفته بود و بین هر مداخله سه هفته دوره ی شستشو، فاصله بود. شرکت‌کنندگانی که از طریق کانال‌های متعدد، از جمله روزنامه‌های محلی و رسانه‌های اجتماعی ثبت نام شده بودند، عصاره آرونیای تخمیر شده (FAE)، عصاره آرونیای تخمیر نشده (AE) یا دارونما را دو بار در روز مصرف کردند. آنها به‌طور تصادفی با استفاده از تصادفی‌سازی بلوک مبتنی بر اکسل در این گروه ها قرار گرفتند و تمام مداخلات و اندازه‌گیری‌ها در پاکت‌های مهر و موم شده برای حفظ کور بودن، کدگذاری شدند. در طول مطالعه، شرکت‌کنندگان آزمایش‌های متعددی را قبل و بعد از هر دوره مداخله انجام دادند، از جمله نمونه‌های خون ناشتا، آزمایش‌های تحمل گلوکز خوراکی و اندازه‌گیری بدنی.

شرکت کنندگان واجد شرایط، افرادی بودند که بین 30 تا 80 سال سن داشتند و با پارامترهای قندخون و هموگلوبین A1c خاص مبتلا به T2DM تشخیص داده شده بودند. معیارهای مختلف خروج شامل تغییرات اخیر در داروهای دیابت، مشکلات جدی سلامت، سوء مصرف مواد یا برنامه های بارداری بود.

محصولات آزمایشی مشتق شده از پالپ آرونیا توسط شرکت دانمارکی Elkærholm (Egtved، دانمارک)، ارائه شد. این محصولات به اسنک بارهایی تبدیل شدند که حاوی آرونیای تخمیری، آرونیای تخمیر نشده، یا کشمش و روغن نارگیل بودند و میله های دارونما نیز ساخته شدند. قدرت ترکیبات فعال، به ویژه آنتوسیانین ها، بسته به فرآیند تخمیر و سال برداشت متفاوت بود.

برای سنجش میزان پایبندی به شرکت‌کنندگان گفته شد که کیسه‌های خالی محصول را پس از مداخله برای شمارش برگرداندند. سطح گلوکز آنها از طریق آزمایش تحمل گلوکز خوراکی ارزیابی شد و سایر معیارهای سلامت مانند وزن و اندازه ی دور کمر نیز به طور مرتب اندازه‌گیری شد. تمام نمونه‌های خون تحت شرایط کنترل‌شده برای آنالیزهای بعدی، که شامل ارزیابی سطح گلوکز، هورمون‌های مختلف و سایر نشانگرهای زیستی مرتبط بود، پردازش و ذخیره شدند.

با پیش‌بینی نرخ خروج از مطالعه 20 درصد، هدف اولیه، جذب 23 شرکت‌کننده بود، اما این تعداد بعداً به 36 نفر تعدیل شد.

نتایج مطالعه

در آزمایشی که در بیمارستان دانشگاه آرهوس دانمارک برگزار شد، چهل و چهار نفر در ابتدا غربالگری شدند. با این حال، تنها سی و شش نفر از آنها معیارهای تصادفی شدن برای مطالعه را داشتند. از این گروه، 23 شرکت کننده شامل 15 مرد و 8 زن، کارآزمایی را با موفقیت به پایان رساندند. بقیه به دلیل عدم رعایت استانداردهای مورد نظر حذف شدند. به طور متوسط، شرکت کنندگان 67.6 سال سن داشتند، وزن آنها 82.0 کیلوگرم و میانگین شاخص توده بدنی آنها  26.7 کیلوگرم بر متر مربع بود. میانگین فشار خون آنها 141 بر 81 میلی‌متر جیوه بود و میانگین گلوکز خون ناشتا 7.7 میلی‌مول در لیتر بود. میانه HbA1c، اندازه گیری سطح قند خون در طی سه ماه، 50 میلی مول بر مول بود. علاوه بر این، میانگین دور کمر مردان 101.5 سانتی متر و برای زنان 115.5 سانتی متر بود.

یکی از جنبه های مهم کارآزمایی، اطمینان از پایبندی شرکت کنندگان به مداخلات داده شده بود. این انطباق با تعداد کیسه های پلاستیکی خالی که آنها برگردانده بودند، پیگیری شد. با توجه به یافته‌ها، انطباق برای مداخله باعصاره ی تخمیر شده با 99٪، پس از آنعصاره ی تخمیر نشده با97٪، و دارونما با  95٪ ، بالاترین بود. تفاوت 3% بین مداخله با عصاره ی تخمیر شده و دارونما از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته شد.

تجزیه و تحلیل داده های آنتروپومتریک، بر اساس اندازه‌گیری‌های بدنی شرکت کنندگان نشان داد که این مداخلات تأثیر کمتری بر وزن بدن، BMIو اندازه کمر شرکت‌کنندگان داشته است. در تمام گروه ها، هم در وزن و هم در دور کمر افزایش جزئی مشاهده شد. به طور خاص، پس از انجام مداخله FAE، شرکت کنندگان میانگین افزایش وزن 0.75 کیلوگرم را مشاهده کردند که تغییر قابل توجهی بود. با وجود این، هیچ تغییر قابل توجهی در BMI در طول مطالعه وجود نداشت.

برای آنالیز خون، HbA1c و فروکتوزامین برای سنجش تأثیر مداخلات بر قند خون به ترتیب در سه ماه و دو هفته قبل از مداخلات استفاده شد. هیچ اثر قابل تشخیصی از مداخلات بر روی این پارامترها یا انسولین ناشتا، گلوکز و گلوکاگون پس از 8 هفته مشاهده نشد. آنالیزهای محاسباتی مانند تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)، ناحیه زیر منحنی (AUC)، سطح افزایشی زیر منحنی (iAUC)، ارزیابی مدل هومیوستاتیک مقاومت به انسولین (HOMA-IR) و ماتسودا نیز نتوانستند هیچ گونه تغییر مرتبط با مداخله را در قند خون یا مقاومت به انسولین نشان دهند.

جالب توجه این است، که پس از مداخله با عصاره ی تخمیر شده ی آرونیا، افزایش قابل توجهی در سطوح پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز (GIP) مشاهده شد که یک شاخص مرتبط با تنظیم گلوکز است. گروه عصاره ی تخمیر شده ی آرونیا در مقایسه با گروه دارونما، که در آن سطوح GIP کاهش یافت، افزایش بسیار واضح‌تری در سطوح GIP نشان داد. با این حال، هیچ یک از مداخلات بر پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1)، یکی دیگر از عوامل مهم تنظیم کننده گلوکز، ‌تأثیری نداشتند.

در نتیجه، این مطالعه نشان داد که مکمل‌سازی با عصاره آرونیای تخمیر شده یا تخمیر نشده، هیچ تأثیری بر اندازه ی دور کمر، حساسیت به انسولین، یا سطح قند خون، انسولین یا گلوکاگون ناشتا در افراد مبتلا به دیابت 2 ندارد.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20231010/Black-Chokeberry-(Aronia-melanocarpa)-diabetes-benefits-Hope-or-hype.aspx